Ο ΦΟΒΟΣ ΑΠΟΡΡΙΨΗΣ Ή ΑΛΛΙΩΣ Η ΑΚΑΤΑΝΙΚΗΤΗ ΑΝΑΓΚΗ ΜΑΣ ΓΙΑ ΑΠΟΔΟΧΗ


Ο φόβος απόρριψης ή αλλιώς η ακατανίκητη ανάγκη μας για αποδοχή 

Είναι σημαντικό να ξέρεις πώς να δέχεσαι την απόρριψη 
και πώς να απορρίπτεις την αποδοχή.
    Ray Bradbury


      Απόρριψη. Σίγουρα όλοι μας σε κάποια φάση της ζωής μας θα βιώσουμε κάποιας μορφής απόρριψη. Είτε πρόκειται για απόρριψη από κάποιον ερωτικό σύντροφο, είτε από κάποιο φιλικό ή συγγενικό πρόσωπο, από κάποιον εργοδότη ή συνάδελφο, είτε ακόμη και από τους ίδιους τους γονείς μας.
   Δεν αντιδρούμε, ωστόσο, όλοι το ίδιο σε αυτή. Για κάποιους δεν είναι καν κάτι τόσο σημαντικό. Για κάποιους άλλους πάλι γίνεται πηγή στεναχώριας, πόνου ακόμα και αυτολύπησης. Είναι εύκολο να λέμε ότι σε κανέναν δεν αρέσει να απορρίπτεται αλλά για ορισμένους ανθρώπους ο φόβος μην τυχόν απορριφθούν γίνεται ακατανίκητη εμμονή.

Ο φόβος απόρριψης σχετίζεται με:

⦁ Παρελθοντικά βιώματα απόρριψης στην οικογένεια- Η “οικειότητα” της απόρριψης
Μεγαλώνοντας σε ένα περιβάλλον στο οποίο η αποδοχή υπό προϋποθέσεις είχε κεντρικό ρόλο μαθαίνουμε ότι οι άλλοι θα μας αποδεχτούν κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες και όταν αυτές δεν τηρούνται θεωρούμε ότι θα μας απορρίψουν. 
Μήπως έχω βιώσει έντονα την απόρριψη στην οικογένειά μου και προσπαθώ να το αποφύγω σε κάθε μου σχέση; 
Μήπως η έλλειψη αποδοχής και συναισθηματικής κατανόησης στην παιδική μου ηλικία με έχουν κάνει να προσπαθώ πάση θυσία να αποφύγω παρόμοιες καταστάσεις;

⦁ Χαμηλή αυτοεκτίμηση, αίσθημα ανεπάρκειας, αποτυχία
Μήπως ερμηνεύω την απόρριψη ως προσωπική αποτυχία; Μήπως νιώθω ότι δεν τα κατάφερα γι’αυτό και με απέρριψαν; 
Γιατί ερμηνεύω την απόρριψη ως δείγμα της δικής μου αξίας;

⦁ Αναζήτηση επιδοκιμασίας και υποτακτικότητα- αυτοθυσία
Η αναζήτηση αναγνώρισης από τους άλλους λειτουργεί εις βάρος της εκπλήρωσης των πυρηνικών συναισθηματικών αναγκών και έκφρασης των φυσικών κλίσεων. Κάνουμε τα χατίρια των άλλων φοβούμενοι ότι διαφορετικά θα μας απορρίψουν. Τι θα γίνει εάν οι άλλοι δεν αναγνωρίσουν την αξία σας; Γιατί είναι τόσο σημαντική η γνώμη των άλλων για εσάς; 

⦁ Ασταθή εικόνα εαυτού
 Άραγε εσείς γνωρίζετε τη δική σας αξία ή απλώς υιοθετείτε και πιστεύετε αυτό που πιστεύουν οι άλλοι για εσάς;

⦁ Ανελαστικά πρότυπα, υπερεπικριτικότητα (τελειοθηρία, θυμός όταν κάτι 
δεν γίνεται τέλεια)
Στην προσπάθειά μας να αποφύγουμε την απόρριψη και να γίνουμε από όλους αποδεκτοί καταφεύγουμε στην παράλογη απαίτηση να τα κάνουμε όλα τέλεια, να τα έχουμε όλα υπό έλεγχο, διαφορετικά έχουμε την πεποίθηση ότι θα μας απορρίψουν.

⦁ Άγχος μη φανεί το ελάττωμά μας- Φόβος εγκατάλειψης
Φοβόμαστε ότι αν ο άλλοι δουν τα τρωτά κομμάτια του εαυτού μας, που ούτε εμείς οι ίδιοι  μπορούμε να αποδεχτούμε, δε θα μας θέλουν κοντά τους πια. Μήπως κατά βάθος νομίζουμε ότι μας θέλουν και μας εκτιμούν μόνο για τα προτερήματά μας; Πιστεύουμε ότι για άλλη μια φορά οι άλλοι θα μας απορρίψουν, όπως τόσοι και τόσοι στο παρελθόν, γονείς, δάσκαλοι, σύντροφοι, γιατί δεν έχουμε καταφέρει να ξεφορτωθούμε αυτά τα μελανά στοιχεία του εαυτού μας.

⦁ Μη ρεαλιστική προσδοκία- Αυτονόητο δικαίωμα να μη με απορρίψουν
Υπάρχει άνθρωπος που δε θα βιώσει κάποια στιγμή στην ζωή του την απόρριψη;
Μήπως θεωρώ για τον εαυτό μου ότι μπορώ να τα καταφέρω; 
Μήπως πιστεύουμε ότι έχουμε το αυτονόητο δικαίωμα να μη μας απορρίπτει κανείς;
Άραγε πόσο ρεαλιστικό είναι;
Υπάρχει άνθρωπος που δεν τον απορρίπτει κάνεις;

Πώς θα διαχειριστείς αυτόν τον φόβο;

1) Γνώρισε καλύτερα τον εαυτό σου και αποδέξου τον: 
Όλοι έχουμε ικανότητες και αδυναμίες. Εκμεταλλεύσου τις πρώτες και αποδέξου τις δεύτερες.
Αφιέρωσε λίγο χρόνο για τον προσωπικό σου απολογισμό και εντόπισε τα δυνατά σου σημεία. Κάνε την ίδια διαδικασία για τα στοιχεία εκείνα που αντιλαμβάνεσαι ως μειονεκτήματα.

2) Προσπάθησε να διαχωρίσεις τις επιθυμίες σου από αυτές των άλλων:  Αντικατέστησε το “πρέπει” με το “θέλω”. Με οδηγό το συναίσθημα που μας πληροφορεί για την ικανοποίηση ή τη δυσαρέσκεια μιας κατάστασης, απόφασης, συμπεριφοράς κτλ. γίνεται ευκολότερη η πορεία προς την αναγνώριση των επιθυμιών μας.

3) Δες τα πράγματα ρεαλιστικά: 
Παρατήρησε και επεξεργάσου τις σκέψεις σου. Μήπως έχεις ουτοπικές απαιτήσεις και προσδοκίες από τον εαυτό σου; Θυμήσου ότι η έλλειψη εμπιστοσύνης στον εαυτό σου δε σημαίνει απαραίτητα έλλειψη ικανοτήτων: το αίσθημα ότι δεν είσαι καλός, ότι δε θα τα καταφέρεις, ότι δε θα γίνεις αποδεκτός συνδέεται πολλές φορές με μη ρεαλιστικές προσδοκίες ή με παράλογες πεποιθήσεις που υιοθετείς. Με άλλα λόγια, πρόκειται για εμπόδια που βάζεις ο ίδιος στον εαυτό σου. Δοκίμασε να δεις και την άλλη πλευρά των πραγμάτων- αντί να εστιάσεις στην αποτυχία ή στην απόλυτη θέση του “πρέπει” σκέψου τι καλό βγήκε από μια κατάσταση, τι έμαθες περισσότερο για τον εαυτό σου, τι πέτυχες. Η αντίληψη και η κατανόηση της σκέψης και των συναισθημάτων μας είναι το πρώτο μεγάλο βήμα για την αλλαγή.

4) Απόφυγε τις γενικεύσεις: 
Μια ενδεχόμενη αποτυχία, ένας τομέας στον οποίο δεν είσαι αρκετά καλός, ορισμένοι άνθρωποι που δε συμφωνούν μαζί σου δεν αποτελούν παράγοντες που σε καθιστούν ανίκανο, αποτυχημένο, ανάξιο. Όλοι έχουμε δυνατότητες ανεξάρτητα από το αν αναγνωρίζονται ή όχι από τους άλλους αλλά και από εμάς τους ίδιους. 

5) Αναγνώρισε στον εαυτό σου το δικαίωμα στη μη τελειότητα:                          
Κανείς δεν είναι τέλειος και ούτε θα έπρεπε να είναι. Μήπως αυτό που προσπαθείς να πετύχεις είναι ακατόρθωτο; Αποδέξου το γεγονός ότι δε βοηθάει για μια ολόκληρη ζωή να ζεις με τον φόβο να μη φανεί ότι είσαι αψεγάδιαστος. Θέλει πολλή ενέργεια να προσπαθεί κάποιος να δείχνει συνεχώς αυτό που νομίζει ότι θέλουν οι άλλοι να βλέπουν σε εκείνον προκειμένου να τον αποδεχτούν. Η ζωή μας ανήκει και είναι καιρός να αρχίσουμε να ζούμε για εμάς. Και αυτό σημαίνει ότι για να είμαστε αληθινοί, είμαστε και ατελείς, είμαστε και αδύναμοι, είμαστε και ευαίσθητοι, είμαστε και παιδιά, είμαστε και έτσι και αλλιώς, γιατί η ομορφιά δε μπορεί να υπάρξει χωρίς την ατέλεια.

6) Παρατήρησε τις σχέσεις σου και τις επιλογές σου: 
Υπάρχουν επαναλαμβανόμενα μοτίβα σχέσεων; Μήπως τελικά αρκετά συχνά επιλέγεις ανθρώπους που σε υποτιμούν, σε επικρίνουν και στο τέλος σε απορρίπτουν; 

7) Συμβουλεύσου έναν ειδικό: 
Θα σε βοηθήσει να ξεκαθαρίσεις τι σημαίνει για 'σένα απόρριψη και πώς τη νοηματοδοτείς. 


      Αυτός ο διακαής πόθος να είμαστε πάντα αποδεκτοί · μας εγκλωβίζει και μας κάνει να παρουσιάζουμε έναν διαφορετικό εαυτό από αυτόν που έχουμε συνηθίσει να εκδηλώνουμε. 
       Τελικά όμως, ποιο είναι το ζήτημα; Το πώς θα μας δουν οι άλλοι ή το πώς βλέπουμε ήδη, εμείς τον εαυτό μας;

Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια