19 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ- ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ
19 Νοεμβρίου- Παγκόσμια Ημέρα κατά της Παιδικής Κακοποίησης
Η 19η Νοεμβρίου έχει ανακηρυχθεί Παγκόσμια Ημέρα κατά της Κακοποίησης του Παιδιού.
Στόχος της συγκεκριμένης ημέρας είναι να ευαισθητοποιήσει το κοινό για το φαινόμενο, την ανάγκη αποφυγής στιγματισμού των παιδιών θυμάτων και την προώθηση της κύρωσης και εφαρμογής της Συνθήκης Λανζαρότε για την προστασία των παιδιών από κάθε είδους κακοποίηση.
Η συγκεκριμένη ημερομηνία συνοδεύει την 20η Νοεμβρίου η οποία είναι Παγκόσμια Ημέρα για τα δικαιώματα του παιδιού όπως αυτά ορίζονται από τη διεθνή σύμβαση του Ο.Η.Ε.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως κακομεταχείριση των παιδιών ορίζονται «όλες οι μορφές σωματικής, συναισθηματικής, σεξουαλικής κακοποίησης, παραμέλησης ή αμελούς διαπαιδαγώγησης ή εμπορικής ή άλλης εκμετάλλευσης, που γίνονται στο πλαίσιο κάποιας σχέσης ευθύνης, εμπιστοσύνης ή δύναμης με το παιδί, με αποτέλεσμα την πραγματική ή δυνητική βλάβη στην υγεία του παιδιού, στην επιβίωση, στην ανάπτυξη ή στην αξιοπρέπειά του. Η παιδική κακομεταχείριση εμφανίζεται σε παιδιά κάτω των 18 ετών».
Παρά τις πολλές μορφές που μπορεί να πάρει η παιδική κακοποίηση, τέσσερις είναι οι βασικοί της τύποι σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ.
• Σωματική Κακοποίηση.
• Σεξουαλική Κακοποίηση ή Σεξουαλική Παραβίαση ή Αιμομιξία.
• Συναισθηματική και Ψυχολογική Κακοποίηση.
• Παραμέληση.
Σωματική κακοποίηση
Σωματική κακοποίηση παιδιού είναι η εμπρόθετη άσκηση σωματικής βίας σε βάρος των παιδιών και έχει ως αποτέλεσμα (ή θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα) επιπτώσεις στην υγεία του παιδιού, την επιβίωσή του, την ανάπτυξη ή την αξιοπρέπειά του. Εκδηλώνεται μέσω ξυλοδαρμού, με χτυπήματα, ταρακουνήματα, στραγγαλισμούς, καψίματα, δηλητηριάσεις και πρόκληση ασφυξίας.
Σεξουαλική κακοποίηση
Σεξουαλική κακοποίηση έχει οριστεί ως η «με οποιονδήποτε τρόπο συμμετοχή του παιδιού σε σεξουαλική δραστηριότητα, την οποία δεν είναι σε θέση να αντιληφθεί πλήρως και δεν είναι σε αναπτυξιακό ή νοητικό στάδιο κατά το οποίο μπορεί να δώσει τη συγκατάθεσή του».
Συναισθηματική και ψυχολογική κακοποίηση
Η συναισθηματική και ψυχολογική κακοποίηση περιλαμβάνει μεμονωμένα περιστατικά, αλλά και ένα σταθερό μοντέλο συμπεριφοράς, κατά τα οποία υποτιμάται η προσωπικότητα και γενικά η ύπαρξη του παιδιού. Συνήθως περιλαμβάνει: τον περιορισμό της κίνησης του παιδιού, συμπεριφορές ταπείνωσης, κατηγοριών, απειλών ή εξευτελισμού, και οποιασδήποτε μορφής κακή μεταχείριση και απόρριψη.
Παραμέληση
Αφορά την ανικανότητα του γονέα να δημιουργήσει ένα ασφαλές περιβάλλον (φυσικό και συναισθηματικό) για την ομαλή ανάπτυξη του παιδιού, επικεντρωμένο στους εξής τομείς:
Υγεία
Εκπαίδευση
Συναισθηματική ανάπτυξη
Διατροφή
Σπίτι και συνθήκες διαβίωσης
Είναι αδύνατο να μετρηθεί το πραγματικό μέγεθος της βίας κατά των παιδιών σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς δεν υπάρχουν αξιόπιστα στοιχεία όσον αφορά τον ακριβή αριθμό των θυμάτων, επειδή το μεγαλύτερο μέρος των περιστατικών δεν καταγγέλλεται.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, της Europol και του Συμβουλίου της Ευρώπης:
● 1 στα 3 κορίτσια και 1 στα 5 αγόρια θα κακοποιηθούν σεξουαλικά πριν φτάσουν στην ηλικία των 18 ετών.
● Κάθε χρόνο ανάμεσα στα 500 εκ. με 1.5 δις. παιδιά σε όλο τον κόσμο έχουν υποστεί κάποια μορφή βίας.
● Στην Ευρώπη υπολογίζεται ότι σε 70% με 85% των περιστατικών σεξουαλικής κακοποίησης ο θύτης είναι κάποιος που το παιδί γνωρίζει καλά και εμπιστεύεται.
Σε τεράστιο ποσοστό είναι οι ίδιοι οι γονείς, οι οποίοι, βασιζόμενοι στην αγάπη των παιδιών και στην εμπιστοσύνη που τα ίδια τους δείχνουν, εξασφαλίζουν τη σιωπή τους.
● Υπολογίζεται ότι 120 εκ. κορίτσια και 73 εκ. αγόρια έχουν πέσει θύματα σεξουαλικής βίας, και περίπου 1 δις παιδιά έχουν υποστεί φυσική τιμωρία σε καθημερινή βάση.
● Υπολογίζεται ότι περίπου 10 εκ. παιδιά πέφτουν θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης.
● 1 εκ. παιδιά πέφτουν θύματα απαγωγής κάθε χρόνο, πωλούνται και εξαναγκάζονται σε παιδική πορνεία ή παιδική πορνογραφία.
● Υπολογίζεται ότι 10 εκ. παιδιά έχουν εξαφανιστεί στην διάρκεια της πρόσφατης μεταναστευτικής και προσφυγικής κρίσης.
Ανησυχητικά τα στοιχεία της παιδικής κακοποίησης στη χώρα μας
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, στην Ελλάδα περίπου 4000 παιδιά κακοποιούνται σοβαρά κάθε χρόνο.
Πάνω από 100 πεθαίνουν και πάνω από 100 μένουν σοβαρά ανάπηρα, ενώ το σύνολο των νέων περιπτώσεων πιθανολογείται ότι ξεπερνά τις 20.000. Παρά την έκταση της παιδικής κακοποίησης, ελάχιστες περιπτώσεις καταγγέλλονται και ακολουθούν τον δρόμο της δικαιοσύνης.
Συχνά σημάδια κακοποίησης
Πέρα από τα εμφανή σημάδια της σωματικής κακοποίησης, ένα από τα πιο συχνά σημάδια που μαρτυρούν κάποιου είδους κακοποίηση είναι οποιαδήποτε απότομη αλλαγή στη συμπεριφορά του παιδιού, που σημαίνει ότι το παιδί έχει αγχωθεί για κάποιο λόγο, χωρίς αυτό να σημαίνει απαραίτητα πως το παιδί έχει κακοποιηθεί.
Επιπροσθέτως, σε περιπτώσεις σεξουαλικής κακοποίησης, το παιδί παρουσιάζει ξαφνικά γνώσεις και συμπεριφορές σεξουαλικού περιεχομένου, μη αναμενόμενες για την ηλικία του.
Τέλος, τα παιδιά που βιώνουν φυσική η λεκτική κακοποίηση παρουσιάζονται πιο φοβισμένα, καθώς αντιλαμβάνονται πιο γρήγορα τι συμβαίνει και βλέπουν παράλληλα και τον θύτη εκτός εαυτού.
Τι μπορώ να κάνω αν υποψιαστώ ότι ένα παιδί κακοποιείται;
Η υποψία αρκεί για να κινητοποιηθείς.
Αν, με οποιονδήποτε τρόπο, υποψιαστείτε ή γίνετε μάρτυρες κακοποίησης, πάρτε θέση, αντιδράστε! Μπορεί έτσι να σώσετε ένα παιδί. Η σιωπή είναι συνενοχή και ίσως είναι η μοναδική ευκαιρία να βάλετε τέλος στο πρόβλημα.
Αν το παιδί σας μιλήσει για κάποιον συμμαθητή του που κακοποιείται ή παραμελείται, αν ακούσετε ύποπτους θορύβους από κάποιο γειτονικό διαμέρισμα ή αν γίνετε με τον οποιοδήποτε τρόπο μάρτυρες παιδικής κακοποίησης, καλέστε αμέσως στην Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056.
Εξηγήστε -ανώνυμα ή επώνυμα- τι είδατε, μάθατε ή ακούσατε. Το Χαμόγελο του Παιδιού, θα το αναφέρει στις αρμόδιες αρχές και η Αστυνομία ή/και η Εισαγγελία θα αναλάβουν να παρέμβουν για την προστασία του παιδιού.
Η κακοποίηση των παιδιών δεν αποτελεί μια οικογενειακή υπόθεση αλλά είναι ευθύνη ολόκληρου του κοινωνικού συνόλου. Ας κάνουμε κάτι!